|
UPRAWIANIE SPORTU I ĆWICZEŃ RUCHOWYCH STYMULUJE PRAWIDŁOWY ROZWÓJ
MŁODEGO ORGANIZMU. TAM GDZIE JEST RUCH MOGĄ WYSTĄPIĆ URAZY I KONTUZJE.
RYZYKO WYSTĄPIENIA KONTUZJI U DZIECI I MŁODZIEŻY JEST WIĘKSZE NIŻ U DOROSŁYCH.
WYNIKA TO MIEDZY INNYMI Z DUŻEJ WIOTKOŚCI APARATU WIĘZADŁOWEGO,
NIEDOJRZAŁOŚCI KOŚĆCA, LEKCEWAŻENIA ZAGROŻENIA, BRAWURY CZY NIECIERPLIWOŚCI.
OBOK WARUNKÓW TECHNICZNYCH ELEMENTEM PODNOSZĄCYM BEZPIECZEŃSTWO NA LEKCJACH
JEST WŁAŚCIWE PRZYGOTOWANIE NAUCZYCIELA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO DO PRACY.
KAŻDY NAUCZYCIEL, A ZWŁASZCZA NAUCZYCIEL WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
JEST ZOBOWIĄZANY POSIADAĆ UMIEJĘTNOŚĆ NIESIENIA PIERWSZEJ POMOCY
POSZKODOWANEMU. SZYBKA I PRAWIDŁOWO UDZIELONA PIERWSZA POMOC RATUJE ZDROWIE
I ŻYCIE POSZKODOWANEMU. PONIŻEJ OMÓWIONO NAJCZĘSTSZE URAZY WYSTĘPUJĄCE
NA LEKCJACH WYCHOWANIA FIZYCZNEGO I SPOSOBY UDZIELENIA PIERWSZEJ POMOCY.
STŁUCZENIA
STŁUCZENIA NALEŻĄ DO NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCYCH URAZÓW TKANEK MIĘKKICH
U DZIECI. POWSTAJĄ ONE PRZY UDERZENIU LUB UPADKU NA TWARDE PODŁOŻE.
UDZIELENIE PIERWSZEJ POMOCY POLEGA NA ZASTOSOWANIU ZIMNYCH OKŁADÓW
I UNIERUCHOMIENIU. URAZY TAKIE NA OGÓŁ NIE POZOSTAWIAJĄ NASTĘPSTW.
SKRĘCENIE STAWU
STAW ULEGA USZKODZENIU, KIEDY DOCHODZI DO PRZEKROCZENIA GRANIC JEGO
PRAWIDŁOWEJ RUCHOMOŚCI. NASTĘPUJE WTEDY CHWILOWE PRZEMIESZCZENIE
POWIERZCHNI STAWU WZGLĘDEM SIEBIE, RÓWNOCZEŚNIE ULEGAJĄ NACIĄGNIĘCIU
LUB NADERWANIU WIĘZADŁA I TOREBKA STAWOWA. KIEDY URAZ PRZESTAJE DZIAŁAĆ,
STOSUNKI TOPOGRAFICZNE W STAWIE WRACAJĄ DO STANU PRAWIDŁOWEGO.
TEMU URAZOWI TOWARZYSZY USZKODZENIE NACZYŃ KRWIONOŚNYCH, KTÓRYCH
OBJAWEM JEST KRWIAK I OBRZĘK. PIERWSZA POMOC POLEGA NA UNIERUCHOMIENIU
KOŃCZYNY I ZASTOSOWANIU ZIMNYCH OKŁADÓW (NAJLEPIEJ LODEM).
NIE NALEŻY SAMODZIELNIE NASTAWIAĆ USZKODZONEGO STAWU.
JAK NAJSZYBCIEJ NALEŻY POSZKODOWANEGO UMIEŚCIĆ POD OPIEKĄ LEKARZA.
ZWICHNIĘCIE STAWU
ZWICHNIĘCIE W STAWIE WYSTĘPUJE, GDY SIŁA DZIAŁAJĄCEGO URAZU
PRZERYWA WIĘZADŁA I TOREBKĘ STAWOWĄ. W TEJ CHWILI BIEGUN KOŚCI,
KTÓRY PRZESUWAŁ SIĘ W PANEWCE STAWU WYDOSTAJE SIĘ POZA NATURALNĄ JEJ
GRANICĘ PRZEZ OTWÓR W TOREBCE I UMIESZCZA SIĘ BEZPOŚREDNIO POD MIĘŚNIAMI
I SKÓRA. POWSTAJE KRWIAK I OBRZĘK. PIERWSZA POMOC PRZY ZWICHNIĘCIACH POLEGA
NA UNIERUCHOMIENIU KOŃCZYNY I OZIĘBIENIU (NAJLEPIEJ LODEM). UNIERUCHOMIONĄ
KOŃCZYNĘ POZOSTAWIA SIĘ W TAKIM USTAWIENIU W JAKIM ZNALAZŁA SIĘ PO WYPADKU.
NATYCHMIAST TRANSPORTUJEMY POSZKODOWANEGO DO LEKARZA.
ZAŁAMANIA
ZŁAMANIE – KAŻDE PRZERWANIE CIĄGŁOŚCI KOŚCI. W CHWILI USZKODZENIA KOŚCI,
USZKODZENIU ULEGA TAKŻE OKOSTNA. Z PRZERWANYCH NACZYŃ KRWIONOŚNYCH OKOSTNEJ,
OTACZAJĄCYCH TKANEK MIĘKKICH I JAMY SZPIKOWEJ WYPŁYWA KREW – CO POWODUJE
OBRZĘK I BÓL ORAZ ZNACZNE UPOŚLEDZENIE RUCHOMOŚCI.
WYRÓŻNIAMY ZŁAMANIA ZAMKNIĘTE – ZŁAMANIE BEZ ROZERWANIA SKÓRY I ZŁAMANIA
OTWARTE – Z PRZERWANIEM SKÓRY. PRZY UDZIELANIU PIERWSZEJ POMOCY W PRZYPADKU
ZŁAMANIA, NALEŻY PAMIĘTAĆ IŻ KAŻDY RUCH W OKOLICY URAZU MOŻE SPOWODOWAĆ
PRZEMIESZCZENIE ODŁAMKÓW KOSTNYCH I DALSZE USZKODZENIA. ZŁAMANĄ KOŃCZYNĘ
NALEŻY ZABEZPIECZYĆ, UNIERUCHAMIAJĄC DWA SĄSIADUJĄCE ZE ZŁAMANIEM STAWY
(PONIŻEJ ZŁAMANIA I POWYŻEJ ZŁAMANIA). UŻYWAMY DO TEGO SZTYWNEGO I ODPOWIEDNIO
DŁUGIEGO PRZEDMIOTU (NP. KIJ).
KRWAWIENIA
USZKODZENIA SKÓRY I TKANEK MIĘKKICH LEŻĄCYCH GŁĘBIEJ WIĄŻĄ SIĘ Z KRWAWIENIEM.
RANĘ NALEŻY ZDEZYNFEKOWAĆ I NAŁOŻYĆ NA RANĘ OPATRUNEK UCISKAJĄCY
BEZPOŚREDNIO MIEJSCE KRWAWIENIA.
KRWAWIENIE Z NOSA
KRWAWIENIE Z NOSA – URAZ BARDZO CZĘSTO ZDARZAJĄCY SIĘ W SZKOLE.
PIERWSZA POMOC POLEGA NA UMYCIU POD BIEŻĄCĄ WODĄ I UCIŚNIĘCIU PRZEDSIONKA NOSA.
GŁOWĘ POCHYLAMY LEKKO W DÓŁ. W PRZYPADKU DUŻEGO KRWAWIENIA NA KARK
KŁADZIEMY ZIMNY OKŁAD.
OMDLENIA
W PRZYPADKU OMDLENIA, POSZKODOWANEGO UKŁADAMY TAK, ABY GŁOWA
ZNAJDOWAŁA SIĘ NIECO PONIŻEJ POZIOMU TUŁOWIA, A NOGI WYŻEJ.
ROZLUŹNIAMY ODZIEŻ I UMOŻLIWIAMY DOPŁYW ŚWIEŻEGO POWIETRZA.
CAŁY CZAS OBSERWUJEMY ZACHOWANIE I REAKCJĘ POSZKODOWANEGO.
UTRATA PRZYTOMNOŚCI
SYTUACJA BARDZO NIEBEZPIECZNA, WYMAGAJĄCA SZCZEGÓLNEJ UWAGI I UMIEJĘTNOŚCI.
SZYBKIE PODJĘCIE WŁAŚCIWYCH DECYZJI MOŻE URATOWAĆ ŻYCIE.
OSOBA NIEPRZYTOMNA Z ZACHOWANĄ CZYNNOŚCIĄ ODDECHOWĄ
MA RÓWNIEŻ ZACHOWANE KRĄŻENIE. SPRAWDZAMY TĘTNO NA TĘTNICY SZYJNEJ I UKŁADAMY
POSZKODOWANEGO NA BOKU W POZYCJI BEZPIECZNEJ. KONTROLUJEMY POSZKODOWANEGO,
SPRAWDZAMY CZY NIE MA INNYCH URAZÓW I SZYBKO WZYWAMY POMOC.
OSOBIE NIEPRZYTOMNEJ U KTÓREJ CZYNNOŚĆ ODDECHOWA NIE WYSTĘPUJE, PO SPRAWDZENIU
CZY W JAMIE USTNEJ NIE MA CIAŁ OBCYCH I ODCHYLENIU GŁOWY W TYŁ WDMUCHUJEMY
4 RAZY POWIETRZE PRZEZ USTA ZATYKAJĄ NOS. MOŻNA WDMUCHNĄĆ POWIETRZE
U MNIEJSZYCH DZIECI JEDNOCZEŚNIE PRZEZ USTA I NOS. NA TĘTNICY SZYJNEJ SPRAWDZAMY
TĘTNO. JEŚLI JEST WYCZUWALNE STOSUJEMY JEDYNIE SZTUCZNY ODDECH. CO 3 SEKUNDY
JEDEN WDECH. W MOMENCIE PODJĘCIA AKCJI ODDECHOWEJ PRZEZ POSZKODOWANEGO
UKŁADAMY GO W POZYCJI BEZPIECZNEJ I CZEKAMY NA PRZYBYCIE POMOCY LEKARSKIEJ.
JEŚLI TĘTNO JEST NIEWYCZUWALNE MUSIMY JEDNOCZEŚNIE ZE SZTUCZNYM ODDECHEM
PODJĄĆ AKCJĘ ZEWNĘTRZNEGO MASAŻU SERCA. POSZKODOWANEGO UKŁADAMY NA PLECACH
NA TWARDYM PODŁOŻU. ZNAJDUJEMY MOSTEK I UCISKAMY GO JEDNĄ LUB DWOMA RĘKAMI
W 1/3 DOLNEJ JEGO CZĘŚCI. SIŁA Z JAKĄ UCISKAMY MOSTEK POWINNA POWODOWAĆ JEGO
UGIĘCIE OD 2 DO 5 CM. AKCJE REANIMACYJNĄ MOŻNA PROWADZIĆ SAMEMU I WÓWCZAS
SZTUCZNY ODDECH I ZEWNĘTRZNY MASAŻ SERCA WYKONUJEMY W PROPORCJACH 2:15.
JEŻELI AKCJĘ PROWADZĄ DWIE OSOBY PROPORCJE WYNOSZĄ 1:5. CO 3-5 MINUT SPRAWDZAMY
CZY CZYNNOŚCI ŻYCIOWE POWRÓCIŁY. JEŚLI TAK TO UKŁADAMY POSZKODOWANEGO
W POZYCJI BEZPIECZNEJ.
AKCJĘ REANIMACYJNĄ PROWADZIMY DO MOMENTU PRZYBYCIA LEKARZA. |
